Veel medewerkers vertrekken met vakantie naar of keren binnenkort terug uit het buitenland. Heel wat Europese landen openden namelijk opnieuw de grenzen voor toeristen. Echter duiken er de laatste weken nieuwe COVID-haarden op. Die kleuren voortaan oranje of rood. Welke maatregelen mag/moet je treffen als een medewerker terugkeert uit een dergelijk risicogebied?
Als werkgever kan je vrijblijvend informeren naar de vakantiebestemming van werknemers die van plan zijn om naar het buitenland te reizen. Dit is geen inbreuk op de privacy, maar kadert binnen een risicobeoordeling van je algemene welzijnsbeleid op de werkvloer. Je werknemer is evenwel niet verplicht om deze informatie met jou te delen. In de meeste gevallen zullen werknemers echter geen probleem hebben om je te melden naar welk land zij op reis gaan. Weet wel dat je als werkgever niet het recht hebt om medewerkers te verbieden om naar een risicozone af te reizen. Wat kan/moet je dan wel doen wanneer een medewerker terugkeert uit een zogenaamde oranje of rode zone?
Rode zones zijn steden, gemeenten, districten, regio’s of landen die door het land in kwestie opnieuw in lockdown worden gebracht of waar het risico op besmetting 10x hoger is dan in België. Hiervoor geldt een formeel reisverbod. Reizigers die toch uit deze gebieden terugkeren, zullen verplicht worden om een coronatest te ondergaan en 14 dagen in quarantaine moeten.
Bij een positieve test gaat de werknemer in ziekteverlof. Hij heeft dan recht op gewaarborgd loon gedurende dertig dagen en vervolgens op een ziekte-uitkering. Bij een negatieve test wordt de werknemer in quarantaine geplaatst. In dat geval ontvangt die van zijn behandelend arts een certificaat van quarantaine, dat hij overhandigt aan de werkgever. De werkgever evalueert of telewerk mogelijk is. Indien niet, kan de werkgever tijdelijke werkloosheid wegens overmacht door de coronacrisis inroepen. Je kan ook overeenkomen dat de werknemer vakantiedagen of verlof zonder wedde opneemt. Heeft je werknemer geen geldig medisch attest of quarantainegetuigschrift, dan is hij/zij onwettig afwezig.
Oranje zones zijn steden, gemeenten, districten, regio’s of landen waar het besmettingsrisico 2-10x hoger ligt dan in België. Reizigers die terugkeren uit een oranje zone worden sterk aangeraden om zich te laten testen en in quarantaine te gaan. Het is echter niet verplicht. Dit houdt een potentieel risico in voor de werkgever. Vooral wanneer de werknemer geen consult bij de huisarts wenst. De werkgever kan echter niet eenzijdig de toegang tot de werkplek weigeren.
Anderzijds heeft de werkgever vanuit de Wet op het Welzijn wel de plicht om de veiligheid en gezondheid van al haar werknemers te garanderen. Met het oog op de veiligheid van de collega’s kun je de betrokken medewerker dus wel vragen om zich te laten testen. Echter zijn medewerkers niet verplicht om dat ook effectief te doen. In zo’n geval kun je eventueel tot een akkoord komen met je werknemer dat hij/zij zich tijdelijk afzondert van de andere collega’s. Dat kan door thuis te werken, of in een aparte kantoor- of werkruimte. Onthoud wel: occasioneel telewerk kan alleen in onderling overleg. Je mag je werknemer m.a.w. niet verplichten om thuis te werken na terugkeer uit een oranje zone.
Bij een mogelijk verhoogd risico op transmissie van het coronavirus kan je als werkgever wel een advies inwinnen bij de preventieadviseur en/of de arbeidsgeneesheer. Een controleonderzoek kan je werknemer niet weigeren. Afhankelijk van het testresultaat heeft je werknemer dan recht op (gewaarborgd) loon of een tijdelijke werkloosheidsuitkering wegens overmacht (idem als bij rood).
Bij terugkeer uit een groene zone gelden voor de werkgever geen specifieke verplichtingen; de werknemer kan gewoon terug opstarten. Uiteraard moet men onverminderd rekening blijven houden met de algemeen geldende veiligheidsmaatregelen: 1,5 meter afstand houden, regelmatig handen wassen en het dragen van mondmasker.
Indien je werknemer in het buitenland strandt door een gecancelde vlucht of omdat hij het gebied of land niet meer uit mag, dan is er in principe sprake van overmacht. In dat geval heeft een werknemer recht op een tijdelijke werkloosheidsuitkering wegens overmacht. Je hoeft dus geen loon uit te betalen voor de extra afwezigheidsdagen. Hetzelfde geldt voor werknemers die na een repatriëring in quarantaine worden geplaatst door een derde instantie.
Sta je telewerk toe op de vakantiebestemming, dan geldt dit als gewone werkdagen, waarvoor jij loon uitbetaalt. Werkt je medewerker er uit vrije wil verder, dan blijven het verlofdagen. Bedenk wel dat dit gevolgen kan hebben voor de sociale zekerheidsbijdragen en belastbaarheid.
De situatie verandert dagelijks en brengt voor werkgevers en HR-professionals heel wat onduidelijkheden met zich mee. Volg daarom onze LinkedIn-pagina om op de hoogte te blijven van alle corona-updates.
info@p-hr.be
+32 494 14 80 51
Beselarestraat 74
8940 Geluwe
BE 0779.374.511
Gratis de laatste HR-trends in je mailbox?
Laat hier je gegevens achter.