‘Ineens’ is het bijna december. Het einde van het jaar nadert. En net in dat laatste kwartaal van het jaar zijn er heel wat aandachtspunten en af te ronden taken. So much to do, so little time. Herkenbaar? Met deze checklist helpen wij je om je succesvol voor te bereiden op het einde van het jaar.
Elke werknemer moet zijn wettelijke vakantiedagen verplicht opnemen vóór 31 december van het vakantiejaar. Het is m.a.w. verboden dat de werknemer vakantiedagen overdraagt naar het volgende jaar. Neemt een medewerker niet alle vrije dagen op voor het einde van het jaar, dan verliest hij in principe het recht op de resterende dagen.
Als werkgever kun je wel toestaan dat je medewerkers extralegale vakantiedagen meenemen naar het volgende jaar. Het is aangewezen daar een plafond en een termijn voor te vermelden in je arbeidsreglement.
Door langdurige afwezigheid, een schorsing van de arbeidsovereenkomst of een andere vorm van overmacht zijn sommige medewerkers niet in staat om hun vakantiedagen voor 31 december op te nemen. Volgens de wet moet je hen als werkgever een vergoeding betalen die in verhouding is met hun resterende vakantiedagen. Elke organisatie waarvan ze een andere vergoeding kregen – het ziekenfonds bijvoorbeeld – houdt immers een bepaald bedrag in voor de niet-opgenomen dagen. Die regeling geldt enkel voor bedienden: arbeiders hoef je als werkgever niets te betalen. Zij ontvangen hun vakantiegeld via de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV).
De jaarlijkse vakantie kan collectief worden vastgelegd op het niveau van het paritair comité of op ondernemingsniveau. Bij gebrek aan een ondernemingsraad – of een beslissing ervan – zullen de periodes van collectieve sluiting vastgesteld worden in een akkoord tussen, enerzijds, de werkgever en, anderzijds, de vakbondsafvaardiging of bij gebrek hieraan de werknemers.
Verder liggen er jaarlijks tien wettelijke feestdagen vast. Op deze dagen mogen werknemers in principe niet werken. Wanneer deze feestdagen op een zondag of een andere inactiviteitsdag vallen, moet je als werkgever vervangingsdagen kiezen en deze uiterlijk op 15 december aan je werknemers meedelen.
De collectieve sluitingsdatums en vervangingsfeestdagen van de onderneming moeten verplicht opgenomen worden in het arbeidsreglement en dienen door de werkgever te worden aangeplakt. Een kopie van het bericht moet eveneens worden bezorgd aan de werknemers en aan de directie voor het toezicht op de sociale wetten die bevoegd is voor de onderneming.
Voltijdse werknemers hebben in België doorgaans recht op 4 weken jaarlijkse vakantie. De berekening van het aantal vakantiedagen en van het vakantiegeld verschilt wel tussen arbeiders en bedienden. Een bediende heeft recht op twee volle vakantiedagen voor een volledige maand tewerkstelling in het vorige jaar (zesdagenweek). Voor arbeiders wordt gewerkt met een vakantiedagentabel, die je terugvindt op de site voor de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie.
Bij arbeiders vormen de prestaties en het ontvangen loon van het jaar voorafgaand aan het vakantiejaar het vertrekpunt voor de berekening. Bij bedienden zijn dat de prestaties en het ontvangen loon in het voorgaande en lopende jaar.
Bepaalde situaties waarbij werknemers niet gewerkt hebben, worden toch gelijkgesteld aan gewerkte dagen. Dit is onder meer het geval voor ziektedagen, vakantiedagen en bevallingsrust.
Voor wie deeltijds werkt, wordt het aantal vakantiedagen pro rata berekend.
Werkte je medewerker het afgelopen jaar onvoldoende om het recht op 4 weken vakantie te verwerven? Dan kunnen extra dagen aanvullende, jeugd- of seniorvakantie een oplossing bieden.
December is in veel ondernemingen de maand waarin de eindejaarsgesprekken plaatsvinden. Start tijdig met je functionerings- en evaluatiegesprekken zodat je alle gegevens – waaronder mogelijke salariseffecten – tijdig kan verwerken. Neem voldoende tijd om de gesprekken voor te bereiden en navraag te doen of eventuele 360 graden feedback op te vragen.
De consumptiecheque (of coronapremie) is een steunmaatregel van de Belgische overheid waarmee je extra koopkracht aan je medewerkers kan schenken.
Sommige werknemers kregen al consumptiecheques in 2020. Deze konden ze spenderen in de horeca, cultuur- en sportsector en bepaalde kleinhandelszaken. Nu zijn er ruimere bestedingsmogelijkheden. De cheques zijn voortaan bruikbaar in de volledige kleinhandel en in warenhuizen.
Het toekennen van consumptiecheques is mogelijk tot en met 31 december 2021. Je werknemers hebben tot 31 december 2022 om de nieuwe of eerder toegekende cheques te besteden.
Ondertussen zijn de meeste sectorale onderhandelingen in finale fase gekomen en is het mogelijks al duidelijk of jouw sector dit zal verplichten. Indien dat niet het geval is, kan je dit ook op bedrijfsvlak regelen. Dat moet soms gebeuren met individuele overeenkomsten met iedere werknemer. Bij zulk individueel addendum komt dan heel wat administratie en opvolging kijken.
Flexibel verlonen wint aan populariteit. Medewerkers wensen namelijk steeds vaker inspraak in hun loonpakket zodat ze zelf kunnen beslissen welke loonelementen het meest aansluiten bij hun persoonlijke situatie.
Concreet kan het bijvoorbeeld gaan over een deel van het brutoloon of de eindejaarspremie dat je als werkgever laat omzetten naar extra verlofdagen, multimedia, aanvullende gezondheidsverzekeringen of een leasefiets. Zo kan je als bedrijf je werknemers meer inspraak geven in de samenstelling van het loonpakket zonder dat de loonkost stijgt.
Wat de eindejaarspremie betreft, kennen we in ons land geen algemene wetgeving. Het wordt op sectoraal niveau beslist of er een premie wordt toegekend, en hoe die wordt berekend, met name door de paritaire comités.
Het bedrag van de eindejaarspremie komt meestal overeen met het bedrag van een 13e maandloon op basis van het gemiddelde loon van het afgelopen jaar. Het kan ook een vast bedrag zijn vermenigvuldigd met het aantal werkelijk gepresteerde uren in het voorbije jaar of een vast forfaitair bedrag.
Deeltijdse werknemers hebben ook recht op een eindejaarspremie in verhouding tot de duur van hun arbeidsprestaties.
Zorg dat je tijdig de geschenkpakketten voor kerst en/of Nieuwjaar hebt geregeld voor medewerkers en klanten. In dat geval dien je je in december enkel nog druk te maken over de distributie. Die is vaak al tijdrovend genoeg.
Wat is er (extra) nodig voor de ontwikkeling van je medewerkers? Hebben ze nood aan extra ondersteuning door middel van coaching, opleiding of training in het komende jaar? Neem ook je opleidingsplan eens grondig door.
Analyseer gegevens zoals verzuim- en verloopcijfers en plan acties om deze cijfers te beïnvloeden.
Welke arbeidsovereenkomsten lopen dit jaar nog af en vragen actie? Zijn alle mutaties binnen het jaar afgerond, zodat de eerste verloning van het nieuwe jaar goed verloopt? Welke vacatures verwacht je het komende jaar? Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen op de arbeidsmarkt? Zaken die je best eens onder de loep neemt in de laatste maanden van het jaar.
Tot slot nog enkele mooie klussen om te doen in december: je e-mail opruimen, controleren of de personeelsdossiers nog voldoen aan alle wettelijke eisen, welke verwijderd kunnen worden (bv. bewaartermijnen verstreken) en welke digitale mappen en bestanden kunnen worden opgeschoond.
Op tijd beginnen met alle voorbereidingen voor eindejaar is dus de boodschap. Veel succes!
Toch hulp nodig? Laat het ons weten of bekijk alvast met welke diensten wij jou kunnen ondersteunen.
info@p-hr.be
+32 494 14 80 51
Beselarestraat 74
8940 Geluwe
BE 0779.374.511
Gratis de laatste HR-trends in je mailbox?
Laat hier je gegevens achter.